Een tijdlijn markeert alleen een aantal markante punten en kan niet het brede verhaal van de geschiedenis vertellen. Maar met deze tijdlijn willen we een schets geven van het decor waartegen de deze periode van de geschiedenis van De Volewijckers zich afspeelde.
Voetbal in de oorlog
In dit geval speelt de voetbalgeschiedenis zich af tegen het decor van de razzia’s en de deportatie van de joodse bevolking, de eerst vrijwillige, later gedwongen tewerkstelling van arbeiders en de verborgen gebeurtenissen van onderduik en verzet. In de stad werd de schaarste steeds voelbaarder. Voetbal was vanaf het begin van de bezetting een van de weinige uitlaatkleppen voor spelers en supporters, de wedstrijden in de stadions waren de enige massabijeenkomsten die mochten plaatsvinden.
Toen in juli 1943 bij drie geallieerde luchtaanvallen op de Fokkerfabriek in Noord veel huizen, winkels, scholen en gebedshuizen waren geraakt, vielen er iets meer dan 200 slachtoffers onder de burgerbevolking. Delen van de Van der Pekbuurt en de Vogelbuurt lagen in puin. Ook het Mosveld en de huizen daar omheen waren geraakt. Daarna speelde De Volewijckers de competitiewedstrijden in het Ajax-stadion in De Meer en in 1944 ook in het Olympisch stadion.
Het seizoen 1943-1944 waarin De Volewijckers kampioen van Nederland werd startte terwijl op 29 september 1943 de laatste grote razzia in Amsterdam plaatsvond en ook de leden van de Joodse Raad op transport naar Westerbork werden gesteld. In het seizoen 1944-1945 werd de voetbalcompetitie stilgelegd.
Meer lezen:
Seizoen ’40-’45
Door wilskracht zegevieren
Atlas van een bezette stad
In 1954 startte in Nederland het betaalde voetbal buiten de K.N.V.B., maar een jaar later werd toch een compromis bereikt met de afgescheiden verenigingen. De Volewijckers moest zich kwalificeren voor deelname aan de hoofdklasse. De start van het betaalde voetbal, voor De Volewijckers een jaar later, luidde een nieuwe fase in.
NOG IN BEWERKING
1941 maart 11 juni |
Bedrijven van joden in beslag genomen door de Duitse bezetters. Razia’s op joden in Amsterdam en deportatie naar Westerbork |
juni 1941
oktober 1941 |
De Volewijckers voor de zesde keer afdelingskampioen 3e klasse en promotie naar de tweede klasse. Joden mogen geen lid van verenigingen zijn. De drie joodse broers De Jong zeggen hun lidmaatschap op bij De Volewijckers. |
1942 januari |
Oproep joodse mannen om zich te melden voor werkkampen. De eerste mannen vertrekken uit Amsterdam daarheen. |
29 april |
Naast steeds toenemende beperkingen voor joden, invoering van de gele jodenster. |
juni
mei-juni |
Volledig reisverbod voor joden, zij moeten hun fietsen en andere vervoermiddelen inleveren. De Volewijckers meteen afdelingskampioen in de 2e klasse. Na promotiedegradatie competitie met DOS en RCH, promotie naar de 1e klasse N.V.B. |
juli | Razzia in Amsterdam. Eerste transport vanuit Westerbork naar de Duitse vernietigingskampen. |
augustus | De hele maand razzia’s. |
oktober | Joodse werkkampen leeggehaald en joden worden zonder oproepen uit huis gehaald. |
1943 maart26 mei 20 juni |
De Volewijckers heeft voor het eerst in de 1e klasse spelend een matig seizoen: 6 gewonnen, 3 gelijk en 9 verloren. Razzia in Amsterdam-Centrum. Duizenden naar Westerbork Razzia op Amsterdam-Zuid en -Oost. Duizenden naar Westerbork. |
juli 1943 |
Geallieerde bombardementen op de Fokkerfabriek in Amsterdam Noord waar gewerkt moest worden voor de Duitsers. Bijna alle bommen vallen op huizen, winkels, scholen, gebedshuizen en enkele ook op het Mosveld. Er werden daarbij iets meer dan 200 kinderen en volwassenen gedood. |
29 september | Laatste grote razzia in Amsterdam. Ook de Joodse Raad naar Westerbork. |
1944 | |
maart 23 april |
Ook razzia op gemengd gehuwde joden in Amsterdam. De Volewijckers wint in de kampioenscompetitie met 1-5 uit bij Heerenveen en is kampioen van Nederland. |
3 september | Laatste transport uit Westerbork naar Bergen-Belsen. |
Geen voetbalcompetitie seizoen 1944-1945 | |
17 september
daarna |
Algemene spoorwegstaking. Als represaille blokkeren de Duitse bezetters alle toegangswegen tot het westen van Nederland, met als gevolg een grote voedselschaarste. Het gevolg is dat er voor het westen de hongerwinter aanbreekt. Vanuit Amsterdam gaan burgers te voet of met fietsen de stad uit om bij boeren voedsel te bemachtigen. |
1945 winter |
Voetbalvereniging Heerenveen vangt tijdens de hongerwinter voetbaljeugd uit Amsterdam op, onder andere van De Volewijckers. Link. |
5 mei | Bevrijdingsdag. Einde van de Duitse bezetting in Nederland. |
NOG IN BEWERKING